Domates ®

Lightweight Directory Access Protocol veya kısaca LDAP (Türkçe: Hafif Dizin Erişim Protokolü TCP/IP üzerinde çalışan dizin servislerini sorgulama ve değiştirme amacıyla kullanılan uygulama katmanı protokolü.

Bu protokol, OpenLDAP, Sun Directory Server, Microsoft Active Directory gibi dizin sunucuları tarafından kullanılmaktadır.

TANITIMI

LDAP terimi şu hizmetleri kapsamaktadır:

TCP/IP protokolü üzerinde çalışan, istemci-sunucu modeline dayanan dağıtık bir dizin hizmet protokolü.
Lightweight Directory Access Protocol; dizin hizmetlerine ( directory services) erişebilmek için kullanılan, standart, genişletilebilir bir Internet protokolü.
Bir dizini kullanmakta rehberlik edecek dört model içerir:
Bir dizin (directory) içine verinin nasıl ekleneceğini tanımlayan bilgi modeli (information model)
Dizin içinde bulunan verinin nasıl referanslandırılacağını ve düzenleneceğini belirleyen adlandırma modeli (naming model)
Dizin verisi ile ne yapılacağını belirleyen işlevsel model (functional model)
Dizin verilerini yetkisiz kullanıcılardan koruyacak güvenlik modeli (security model)
LDAP Data Interchange Format (LDIF); dizin verilerini değiş-tokuş etmek için standart metin biçimi.
LDAP sunucu yazılımı; Ticari veya açık-kaynaklı implemantasyonlar (OpenLDAP, Sun Directory Server, Microsoft Active Directory)
LDAP sunucularla ya da LDAP–tabanlı programlarla bir arada gelen komut-satırı araçları
LDAP istemci uygulamaları geliştirebilmek için kullanılacak LDAP API’leri.
LDAP protokolü message-oriented (mesaj kaynaklı bir protokoldür. Bunun anlamı şudur: istemci istek içeren bir LDAP iletisi oluşturur, ve mesajı sunucuya gönderir, sunucu ise bu istemi işler, ve sonucu bir veya birden fazla LDAP mesajı olarak istemciye yanıtı gönderir.

LDAP mesaj tabanlı bir protokol olduğu için, istemci bir anda birden fazla istemde bulunabilir. Örneğin bir istemci aynı anda iki arama işlemini aynı anda yapabilir. Birden fazla işlemi aynı anda yababilmeyi mümkün kılması LDAP protokolünü buna izin vermeyen HTTP ve benzeri protokollere göre daha esnek ve verimli bir protokol yapmaktadır.

Amacı ve kullanım alanları

LDAP tüm kullanıcılarının en hızlı şekilde ve sürekli olarak bilgiye ulaşmalarını sağlayabilmek için, hızlı, ölçeklenebilir ve yönetilebilir bir ağ altyapısı kurmak için oluşturulmuştur. Bilgisayarların yoğun olarak kullanıldığı ağ üzerindeki IP (Internet Protocol) adres ayarlarının otomatik olarak gerçekleştirilebilmesi amacıyla LDAP (Light Weight Directory Access Protocol) kayıtlarını kullanan bir otomatik IP atama sistemi kullanılır.

Orijini ve etkileri

Protokole genel bakış

İstemci LDAP oturumunu, DSA(Directory System Agent) olarak adlandırılan LDAP sunucusuna bağlanarak, varsayılan olarak TCP'nin 389. portundan başlatır. Daha sonra istemci, sunucuya bir işlem talebi gönderir ve sunucu da cevap döndürür. Bazı istisnai surumlar haricinde, istemci bir sonraki talebi göndermek için cevabı almayı beklemeye gerek duymaz; ve sunucu cevaplarını herhangi bir sırada gönderebilir. İstemcinin aşağıdaki işlemleri talep edebilir:

* TLS'i başlatır - güvenli bağlantı için LDAPv3 TLS(Transport Layer Security) kullanılır
* Bağlanır - LDAP protokol versiyonunu belirlenir ve yetkilendirme gerçekleştirilir
* Araştırılır - Dizin girişleri alınır ve araştırılır
* Karşılaştırılır - Girilen değerin, verilen özellik değerini içerip içermediği test edilir
* Yeni giriş eklenir
* Giriş silinebilir
* Giriş değiştirilebilir
* DN (Distinguishd Name) değiştirilebilir - giriş yeniden isimlendirilebilir veya taşınabilir
* Bırakılabilir - Önceki talep iptal edilebilir
* İşlem genişletilebilir - jenerik işlemler diğer işlemleri tanımlamak için kullanılabilir
* Bağlantı kesilebilir/kapatılabilir (2. maddedeki "Bağlanır" 'ın ters işlemi değildir)
Ayrıca; sunucu hiç bir talebe cevap vermeyen "İstenmeyen Bildirim (Unsolicited Notifications)" gönderebilir. Örneğin bağlantı zaman aşımına uğramadan önce...

LDAP bağlantısının güvenliğini sağlamanın bir diğer alternatifi ise SSL tüneller kullanmaktır. Bu, "ldaps" URL şemalarının kullanılarak, LDAP URLlerinde gösterilir. SSL üzerinden varsayılan LDAP portu 636'dır. SSL üzerinden LDAP kullanımı genelde LDAP Versiyon 2'de gerçekleştirilir, ama bu durum resmi bir standart olarak belirtilmemiştir. Bu kullanım, resmi olarak 2003'te bırakılan LDAPv2 süresince kabul edilmemiştir [3].

LDAP, ASN.1 'de tanımlanmıştır ve protokol mesajları BER ikili(binary) formatında kodlanmıştır. Yine de, bazı ADN.1 alanları/tipleri için metin sunumunu kullanır.

LDAP operasyonları

LDAP üç kategori içinde tanımlanabilecek 9 temel protokol operasyonuna sahiptir:

Sorgulama Operasyonlar: arama ve karşılaştırma (search, compare)
Güncelleme Operasyonları: ekleme, silme, güncelleme, yeniden isimlendirme (add,delete, modify, modify DN (rename))
Kimlik doğrulama (authentication) ve kontrol operasyonları: bağlanma, bağlantıyı kesme ve bağlantı iptali (bind, unbind, abandon.)[/size]